Grimìo-de-Lisa
Grimmia lisae
Grimmiaceae
Nom en français : Grimmie de Lisa.
Descripcioun :Aquesto mousso fai partido dóu group di Grimmia trichophylla que se recounèisson à si long péu ialin que s'alargisson pau d'à cha pau sus la fueio. En mai d'acò trachisson en tepiero sus li roco e fan pas de couissin coume Grimmia pulvinata. Es uno mousso diouïco que fai raramen d'espouroufite. Dins aquest group sèmblo la souleto à veni tambèn sus li roco basico (cauquié).
Usanço :Se destrìo, dificilamen, de Grimmia trichophylla e de si cousino bonodi la formo de si celulo basalo, dóu mitan e d'aut de la fueio. Apoundèn que li fueio soun proun sarrado un cop seco, i'a dos estrato de celulo en aut (fueio). La costo coupado mostro uno filo d'estereïdo au mitan.
Port : Acroucarpo
Taio : 1 à 3 cm
Fueio : 3 à 5 mm
Tipe bioulougico :
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Grimmia
Famiho : Grimmiaceae
Ordre : Grimmiales
Coulour de la flour :
Petalo : 0,3 à 0,5 cm
Ø (o loungour) flour : Dènt estrecho
Flourido : Printèms
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : ? à ? m
Aparado : Noun
Mars à mai
Liò : Roco
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Oulartico
Ref. sc. : Grimmia lisae De Not., 1837
(= Grimmia trichophylla subsp. lisae (De Not.) Boulay, 1884 )
Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753